Enige tijd geleden werden wij door vrienden geattendeerd op het fenomeen 'oesters rapen'.
Oesters rapen? Jazeker. Op het Groningse wad tieren ze welig. De Japanse oester dat is.
Deze oester deed zo'n 30 jaar geleden, per ongeluk, zijn intrede op het wad, nadat deze in 1963 door oesterkwekers naar Zeeland werd gehaald, heb ik even opgezocht. Leek de oester eerst voor veel problemen te zorgen in het waddengebied, nu raakt de Japanse oester, een bolle, kromme oester, langzamerhand zijn slechte naam kwijt nu er toch ook positieve effecten voor het bestaande eco-systeem blijken te zijn en de groei stabiliseert. Hij wordt dan ook steeds meer gezien als waddendelicatesse en wordt tegenwoordig ook steeds vaker gewoon 'waddenoester' genoemd.
Ik heb deze waddenoester al een aantal keer mogen proeven en kan bevestigen: hij is heerlijk!
Aan de slag!
Wij wilden dus ook zelf wel eens oesters rapen op het wad. Onze zoon vond het prachtig, omdat hij de nieuwe Freek Vonk wil worden en mijn man en ik verheugden ons vooral op een heerlijke culinaire tractatie. Het was een prachtige zaterdagmiddag, toen wij in de auto stapten in Groningen. Bijna windstil, een beetje heiïg en nog 14 graden. En dit voor eind oktober. Wij reden, laarzen aan en emmer met deksel op schoot, naar de haven van Lauwersoog.
Ik had er om gedacht om de getijden te checken, want bij hoogwater vind je niets.
De getijden bij Lauwersoog checken doe je hier.
Om 14.00 was het laagwater en we waren er precies op tijd. Als je over de basaltblokken naar beneden loopt, voel je de oesters en andere schelpen al kraken onder het zeewier. Wij dachten erom om alleen gesloten (en dus levende) oesters te rapen. Binnen een half uur hadden we een emmertje vol met prachtige, versgeraapte oesters. Meer hoef je niet te rapen, want je kunt ze niet te lang bewaren. Raap dus wat je vandaag en eventueel morgen kunt opeten, meer niet.
Mag dit eigenlijk wel?
Ja. Per persoon mag je maximaal 10 kilo oesters rapen op de bij laagwater makkelijk toegankelijke stukken en je moet wegblijven van de commerciële oesterpercelen. Maar dit laatste lijkt me ook wel logisch, toch?
Wij aten onze zelfgeraapte oesters dezelfde dag nog op, met een beetje citroensap en versgemalen peper erover. En wat een heerlijke oesters zijn het: lekker vlezig en vers... Veel verser komen ze niet. Puur en (h)eerlijk uit de natuur. Genieten!
Hoe herken je een verse oester?
Daar zijn een aantal goede tips voor:
1. Raap alleen maar strak gesloten oesters;
2. Bij het openen van de oester moet je flink werk verzetten. Bij een oester die te makkelijk opengaat, werkt de sluitspier niet goed meer, wat betekent dat de oester niet goed meer is;
3. Een verse oester ruikt licht naar zilte zee en ruikt nóóit sterk naar vis. Is dit wel het geval, dan is de oester rot. Zelf heb ik nog nooit een rotte oester geroken, maar het schijnt dat de geur eigenlijk niet te missen is;
4. Als je na het openen van de oester het randje van de oester met je mesje iets omhoog schuift, dan zul je bij een verse oester zien dat deze zich weer terugtrekt;
Dan nu nog even dit: hoe moet dat eigenlijk, een oester openmaken?
- Leg de oester met de bolle kant naar beneden (zodat het zeewater in de schelp blijft liggen) op een stroeve ondergrond, zoals een houten werkblad;
- Klem de oester vast met een theedoek die een paar keer dubbelgevouwen is (dit is tevens ter bescherming van je hand, waarmee je de oester vastklemt);
- Steek de punt van het oestermes tussen de scharnier van de oester;
- Wrik de punt naar binnen en draai de punt van het mes vervolgens een kwartslag, van je af;
- De schelp laat los. Draai het mes door tot deze plat langs de schelp ligt en snij de rest van de schelp los;
- Op 2 uur (als bij een klok) zit de spier die de schelp dichthoudt. Als je deze lossnijdt, gaat de bovenste schelp open;
- Snij de onderste spier ook los;
- Draai de oester om, zodat je zeker weet dat deze helemaal los zit en de mooie bolle kant boven ligt;
- Controleer het vocht nog even op eventueel aanwezig schelpgruis;
- Bottoms up!